Sẽ áp dụng 5 quy định mới về giờ làm việc

Dưới đây là những quy định mới về thời giờ làm việc theo quy định của Bộ Luật Lao động (BLLĐ) năm 2019, có hiệu lực ngày 1-1-2020.

1. Phải thông báo thời giờ làm việc

Khoản 2, Điều 105 BLLĐ 2019 quy định người sử dụng lao động (NSDLĐ) có quyền quy định thời giờ làm việc theo ngày hoặc tuần nhưng phải thông báo cho người lao động (NLĐ) biết.

Như vậy, từ ngày 1-1-2021, NSDLĐ khi quy định về thời giờ làm việc phải thông báo cho NLĐ biết. Đồng thời, BLLĐ mới cũng bỏ quy định "NSDLĐ có quyền quy định làm việc theo giờ" đang được áp dụng tại Điều 104 BLLĐ năm 2012 .

Bộ Luật Lao đông năm 2019 quy định, người sử dụng lao động có quyền quy định thời giờ làm việc theo ngày hoặc tuần nhưng phải thông báo cho người lao động biết

Bên cạnh đó, BLLĐ năm 2019 không đặt ra mức giới hạn cụ thể đối với thời gian làm công việc nặng nhọc, độc hại như hiện nay.

Thay vì quy định cụ thể thời giờ làm việc không quá 6 giờ/ngày đối với công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm như BLLĐ năm 2012, quy định mới chỉ yêu cầu NSDLĐ bảo đảm giới hạn thời gian làm việc tiếp xúc với yếu tố nguy hiểm, có hại theo đúng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và pháp luật có liên quan.

Đáng chú ý, việc thực hiện tuần làm việc 40 giờ đối với NLĐ được Nhà nước khuyến khích NSDLĐ thực hiện.

2. Tăng thời gian làm thêm giờ đến 40 giờ/tháng

Nếu như hiện nay, tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm theo Điều 106 BLLĐ 2012 là không quá 30 giờ/tháng và tổng số không quá 200 giờ/năm.

Thì đến Điều 107 BLLĐ năm 2019, tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 40 giờ/tháng, đảm bảo số giờ làm thêm không quá 200 giờ/năm.

Như vậy, từ quy định trên có thể thấy, từ 1-1-2021, số giờ làm thêm của NLĐ tối đa trong 1 tháng được tăng từ 30 giờ lên 40 giờ.

3. Làm thêm không quá 300 giờ/năm

BLLĐ năm 2019 đã "luật hóa" một số quy định trước đây mới chỉ được ghi nhận tại Nghị định 45/2013/NĐ-CP, đó là: Cho phép làm thêm không quá 300 giờ/năm trong một số trường hợp nhất định; Khi tổ chức làm thêm giờ, NSDLĐ phải thông báo bằng văn bản cho cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

So với Nghị định 45/2013, khoản 3, Điều 107 BLLĐ năm 2019 đã bổ sung thêm 3 trường hợp NSDLĐ được sử dụng NLĐ làm thêm không quá 300 giờ, bao gồm:

Sản xuất, gia công xuất khẩu sản phẩm điện, điện tử, chế biến diêm nghiệp; Trường hợp giải quyết công việc đòi hỏi lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao mà thị trường lao động không cung ứng đầy đủ, kịp thời; Trường hợp khác do Chính phủ quy định.

Người lao động có thể từ chối làm thêm giờ nếu thực hiện công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người

Bên cạnh đó quy định mới vẫn giữ nguyên các trường hợp được cho phép làm thêm đến 300 giờ trong năm nêu tại Nghị định 45 như: Sản xuất, gia công xuất khẩu sản phẩm hàng dệt, may, da, giày, chế biến nông, lâm, thủy sản; Sản xuất, cung cấp điện, viễn thông, lọc dầu; cấp, thoát nước; Trường hợp phải giải quyết công việc cấp bách, không thể trì hoãn do tính chất thời vụ, thời điểm hoặc để giải quyết công việc phát sinh do yêu tố khách quan không dự liệu trước…

4. Có thể từ chối làm thêm giờ

Đây được coi là một điểm mới đáng chú ý của BLLĐ năm 2019. Căn cứ quy định của Điều 108 BLLĐ 2019, trong trường hợp đặc biệt, NSDLĐ có quyền yêu cầu NLĐ làm thêm giờ vào bất kỳ ngày nào mà không bị giới hạn về số giờ làm thêm.

Đáng chú ý, hiện nay BLLĐ năm 2012 không cho NLĐ quyền từ chối làm thêm giờ trong tình huống đặc biệt như: Thực hiện lệnh động viên, huy động bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; thực hiện công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người trong phòng ngừa, khắc phục thiên tai, hỏa hoạn,...

Với quy định mới tại BLLĐ năm 2019, NLĐ có thể từ chối làm thêm giờ nếu thực hiện công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa, khắc phục thiên tại, dịch bệnh mà có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của NLĐ theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động.

5. Thêm nhiều công việc đặc biệt được quy định thời giờ làm việc riêng

So với BLLĐ năm 2012, Điều 116 BLLĐ năm 2019 đã bổ sung thêm 4 trường hợp được quy định thời giờ làm việc riêng gồm: Công việc tin học, công nghệ tin học; Nghiên cứu ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến; Thiết kế công nghiệp; Các công việc có tính chất đặc biệt khác do Chính phủ quy định.

Ngoài ra, BLLĐ năm 2019 cũng kế thừa các trường hợp đặc biệt được quy định riêng về thời giờ làm việc của BLLĐ năm 2012 như sau: Công việc đặc biệt trong lĩnh vực vận tải đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường hàng không; Thăm dò, khai thác dầu khí trên biển; Làm việc trên biển; Công việc của thợ lặn; Công việc trong hầm lò…