Đào tạo và nhu cầu doanh nghiệp bao giờ gặp nhau?

Lượt xem: 12,231

Một buổi thực hành của SV khoa hóa Trường ĐH Bách khoa TP.HCM. Có bao nhiêu người trong số họ ra trường đáp ứng được nhu cầu doanh nghiệp?Ảnh: NHƯ HÙNG

Trong khi hàng triệu học sinh, sinh viên ra trường mỗi năm luôn thấp thỏm nỗi lo không kiếm được việc làm thì doanh nghiệp lại than trời vì thiếu lao động...

Bài 1: Tiếng “kêu” từ doanh nghiệp

“Họ chỉ có thể làm những việc đơn giản như photocopy, nhận và gửi fax, không có khả năng sử dụng ngoại ngữ, vi tính”.

Thực tế đáng buồn ấy là lời nhận xét của lãnh đạo một doanh nghiệp về những cử nhân mới ra trường mà doanh nghiệp ông tuyển dụng.

Đi vào tìm hiểu thực tế nhân sự ở hầu hết các doanh nghiệp, chúng tôi nhận thấy những lời nhận xét ấy không phải không có cơ sở. Ngay tại Tổng công ty Thép Việt Nam, một trong 18 tổng công ty của Nhà nước, tình hình nhân lực cũng chẳng mấy sáng sủa.

TS Phan Độc Lập, phó viện trưởng Viện Luyện kim đen, cho hay: “Nhân lực làm công tác nghiên cứu khoa học, triển khai các đề tài nghiên cứu ứng dụng, tiếp thu công nghệ mới chiếm một tỉ lệ rất thấp”. Trong toàn tổng công ty với 1.082 người, chỉ 72 người có khả năng đảm nhận những công việc đó.

Sợ tuyển... tân cử nhân!

Trong khi đó, theo bà Chu Thị Tuyết Hạnh - giám đốc nhân sự của Tổng công ty Cơ khí giao thông Sài Gòn, công ty bà đang phải đối mặt với hầu hết thực trạng được dư luận đề cập như: dư thừa nguồn lao động, chất lượng sinh viên ra trường không đáp ứng yêu cầu công việc, đào tạo tràn lan...
Là doanh nghiệp nhà nước, tổng công ty này có đến 1.120 lao động. Trong đó, người có trình độ từ ĐH trở lên chiếm đến 23,47%. Lao động có trình độ CĐ, trung cấp và thợ bậc 5/7 cũng chiếm một tỉ lệ rất cao.

Thế nhưng, thay vì lực lượng hùng hậu này tạo ra sự biến chuyển tích cực, công ty lại phải đi tìm cách giải bài toán “sắp xếp công việc cho đội ngũ nhân lực vừa đảm bảo có hiệu quả, vừa đảm bảo cho tất cả lao động... có việc làm”.

Tại Công ty dệt may Thành Công, bộ phận nhân sự đưa ra một kế hoạch tuyển dụng cụ thể từ năm 2008-2010 là phải tuyển bổ sung 80% cán bộ quản lý có trình độ ĐH và sau ĐH, tuyển dụng bổ sung 100% nhân sự đã tốt nghiệp ĐH cho các vị trí quản lý thuộc bộ phận gián tiếp.

Thế nhưng, công ty này chưa biết phải tuyển dụng như thế nào bởi qua thực tế tuyển dụng họ đã rút ra nhiều bài học “xương máu”.

Đại diện công ty chua xót nhận xét: “Kiến thức đào tạo tại các trường ĐH, CĐ hầu như quá lỗi thời, không sát thực tế so với tại công ty. Điều này khiến sinh viên mới tốt nghiệp rất lúng túng khi thực thi công việc”.

Lãnh đạo công ty đưa ra một dẫn chứng buồn: “Khi công ty tiếp nhận sinh viên mới tốt nghiệp, họ chỉ có thể làm những việc cơ bản như photocopy, nhận và gửi fax. Đáng buồn hơn, rất nhiều sinh viên trong số đó không có khả năng sử dụng ngoại ngữ, vi tính”.

Ông Vũ Duy Nam, tổng giám đốc Công ty May Nhà Bè, đưa ra một thực tế tại công ty mình: “Lao động tuyển mới về phải sau 3-6 tháng chúng tôi mới dám giao việc. Nhưng đó mới chỉ là những việc đơn giản. Đặc thù công ty chúng tôi có đến 90% sản phẩm phục vụ xuất khẩu. Thế nhưng những sinh viên mới tuyển dụng, kể cả những sinh viên chuyên ngành, không biết cách khai báo thủ tục hải quan, không biết ngoại ngữ để dịch đơn hàng, lập thủ tục xây dựng cơ bản”.

Thiệt hại từng ngày!

Ông Vũ Duy Nam thừa nhận khó khăn lớn nhất của công ty ông không phải là cạnh tranh, giá cả hay chất lượng mà chính là nhân lực. Ông tuyên bố: “Nếu có trường nào đào tạo công nhân may để cung cấp cho công ty, tôi sẽ nhận tất cả, không sót một học sinh nào”.

Ở một số doanh nghiệp dệt may khác, tình hình thiếu hụt lao động cũng gay gắt không kém. Theo Tập đoàn Dệt may VN, chính tình trạng này đã dẫn đến hiện tượng tranh giành lao động trong nội bộ ngành diễn ra ngày càng trầm trọng. Các doanh nghiệp e dè trong đầu tư phát triển sản xuất vì ngại nguồn nhân lực của dệt may VN đang vừa thiếu lại vừa yếu.

Hiện ngành dệt may VN thu hút một lượng lao động rất lớn, dự kiến sẽ tăng lên 3,5-4 triệu lao động vào năm 2010. Qua khảo sát, hầu hết nhà bán lẻ chú ý nhập hàng ở các nhà máy có 1.000 công nhân trở lên.

Trong khi đó, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tỉ lệ doanh nghiệp dệt may có số lao động từ 1.000 người trở lên chỉ chiếm 6%. Doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 77%. Đây là một rào cản lớn cho sự phát triển của dệt may VN.

Ngoài công nhân, đội ngũ kỹ thuật viên và nhân viên thiết kế mẫu cũng thiếu trầm trọng từ lâu nhưng vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện. Đại diện một doanh nghiệp khẳng định: “Đầu tư mở rộng năng lực sản xuất chúng tôi không ngại, chỉ có điều lao động ngành dệt may vừa thiếu vừa yếu khiến chúng tôi chùn tay”.

Lãnh đạo Tập đoàn Dệt may VN đưa ra một bức tranh khái quát về ngành dệt may khiến các cơ sở đào tạo không khỏi băn khoăn: “Chất lượng sản phẩm không đồng đều, năng suất lao động thấp, giá thành cao, mẫu mã đơn giản, năng lực xúc tiến bán hàng yếu, chưa đảm bảo giao hàng đúng thời hạn, chưa có thương hiệu...”. Và họ đã chỉ ra tất cả vấn đề trên chỉ có thể được khắc phục khi có nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu.

Ngành giấy cũng chịu một số phận tương tự. Theo đánh giá của Tổng công ty Giấy VN, trình độ lao động thấp đã ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả, năng suất lao động của hầu hết công ty. Theo một chuyên gia, nếu so với ngành giấy thế giới, hàm lượng chất xám và năng suất lao động, ngành giấy VN còn đang ở mức rất thấp. Năm 2004, năng suất bình quân của toàn ngành chỉ đạt 20 tấn/năm, trong khi năng suất lao động tại một cơ sở hiện đại nhất lại đạt đến 140 tấn/năm.

Thế nhưng, điểm lại hoạt động đào tạo trong nước, tổng công ty chỉ mới thấy có Trường ĐH Bách khoa Hà Nội có đào tạo những ngành liên quan. Từ năm 2003 có thêm Trường ĐH Nông lâm TP.HCM tổ chức đào tạo kỹ sư công nghệ giấy và bột giấy.

Riêng ngành giấy có duy nhất một cơ sở đào tạo công nhân kỹ thuật là Trường CĐ nghề Công nghệ giấy và cơ điện. Sinh viên được đào tạo từ ba trường này trở thành nguồn tuyển dụng then chốt cho cả ngành giấy VN (?!). Trong khi đó, nhu cầu tiêu dùng giấy liên tục tăng, đòi hỏi cần rất nhiều nhân lực được đào tạo chuyên sâu.

“Họ chỉ có thể làm những việc đơn giản như photocopy, nhận và gửi fax, không có khả năng sử dụng ngoại ngữ, vi tính”. Thực tế đáng buồn ấy là lời nhận xét của lãnh đạo một doanh nghiệp về những cử nhân mới ra trường mà doanh nghiệp ông tuyển dụng. Đi vào tìm hiểu thực tế nhân sự ở hầu hết các doanh nghiệp, chúng tôi nhận thấy những lời nhận xét ấy không phải không có cơ sở. Ngay tại Tổng công ty Thép Việt Nam, một trong 18 tổng công ty của Nhà nước, tình hình nhân lực cũng chẳng mấy sáng sủa. TS Phan Độc Lập, phó viện trưởng Viện Luyện kim đen, cho hay: “Nhân lực làm công tác nghiên cứu khoa học, triển khai các đề tài nghiên cứu ứng dụng, tiếp thu công nghệ mới chiếm một tỉ lệ rất thấp”. Trong toàn tổng công ty với 1.082 người, chỉ 72 người có khả năng đảm nhận những công việc đó. Trong khi đó, theo bà Chu Thị Tuyết Hạnh - giám đốc nhân sự của Tổng công ty Cơ khí giao thông Sài Gòn, công ty bà đang phải đối mặt với hầu hết thực trạng được dư luận đề cập như: dư thừa nguồn lao động, chất lượng sinh viên ra trường không đáp ứng yêu cầu công việc, đào tạo tràn lan... Là doanh nghiệp nhà nước, tổng công ty này có đến 1.120 lao động. Trong đó, người có trình độ từ ĐH trở lên chiếm đến 23,47%. Lao động có trình độ CĐ, trung cấp và thợ bậc 5/7 cũng chiếm một tỉ lệ rất cao. Thế nhưng, thay vì lực lượng hùng hậu này tạo ra sự biến chuyển tích cực, công ty lại phải đi tìm cách giải bài toán “sắp xếp công việc cho đội ngũ nhân lực vừa đảm bảo có hiệu quả, vừa đảm bảo cho tất cả lao động... có việc làm”. Tại Công ty dệt may Thành Công, bộ phận nhân sự đưa ra một kế hoạch tuyển dụng cụ thể từ năm 2008-2010 là phải tuyển bổ sung 80% cán bộ quản lý có trình độ ĐH và sau ĐH, tuyển dụng bổ sung 100% nhân sự đã tốt nghiệp ĐH cho các vị trí quản lý thuộc bộ phận gián tiếp. Thế nhưng, công ty này chưa biết phải tuyển dụng như thế nào bởi qua thực tế tuyển dụng họ đã rút ra nhiều bài học “xương máu”. Đại diện công ty chua xót nhận xét: “Kiến thức đào tạo tại các trường ĐH, CĐ hầu như quá lỗi thời, không sát thực tế so với tại công ty. Điều này khiến sinh viên mới tốt nghiệp rất lúng túng khi thực thi công việc”. Lãnh đạo công ty đưa ra một dẫn chứng buồn: “Khi công ty tiếp nhận sinh viên mới tốt nghiệp, họ chỉ có thể làm những việc cơ bản như photocopy, nhận và gửi fax. Đáng buồn hơn, rất nhiều sinh viên trong số đó không có khả năng sử dụng ngoại ngữ, vi tính”. Ông Vũ Duy Nam, tổng giám đốc Công ty May Nhà Bè, đưa ra một thực tế tại công ty mình: “Lao động tuyển mới về phải sau 3-6 tháng chúng tôi mới dám giao việc. Nhưng đó mới chỉ là những việc đơn giản. Đặc thù công ty chúng tôi có đến 90% sản phẩm phục vụ xuất khẩu. Thế nhưng những sinh viên mới tuyển dụng, kể cả những sinh viên chuyên ngành, không biết cách khai báo thủ tục hải quan, không biết ngoại ngữ để dịch đơn hàng, lập thủ tục xây dựng cơ bản”. Ông Vũ Duy Nam thừa nhận khó khăn lớn nhất của công ty ông không phải là cạnh tranh, giá cả hay chất lượng mà chính là nhân lực. Ông tuyên bố: “Nếu có trường nào đào tạo công nhân may để cung cấp cho công ty, tôi sẽ nhận tất cả, không sót một học sinh nào”. Ở một số doanh nghiệp dệt may khác, tình hình thiếu hụt lao động cũng gay gắt không kém. Theo Tập đoàn Dệt may VN, chính tình trạng này đã dẫn đến hiện tượng tranh giành lao động trong nội bộ ngành diễn ra ngày càng trầm trọng. Các doanh nghiệp e dè trong đầu tư phát triển sản xuất vì ngại nguồn nhân lực của dệt may VN đang vừa thiếu lại vừa yếu. Hiện ngành dệt may VN thu hút một lượng lao động rất lớn, dự kiến sẽ tăng lên 3,5-4 triệu lao động vào năm 2010. Qua khảo sát, hầu hết nhà bán lẻ chú ý nhập hàng ở các nhà máy có 1.000 công nhân trở lên. Trong khi đó, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tỉ lệ doanh nghiệp dệt may có số lao động từ 1.000 người trở lên chỉ chiếm 6%. Doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 77%. Đây là một rào cản lớn cho sự phát triển của dệt may VN. Ngoài công nhân, đội ngũ kỹ thuật viên và nhân viên thiết kế mẫu cũng thiếu trầm trọng từ lâu nhưng vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện. Đại diện một doanh nghiệp khẳng định: “Đầu tư mở rộng năng lực sản xuất chúng tôi không ngại, chỉ có điều lao động ngành dệt may vừa thiếu vừa yếu khiến chúng tôi chùn tay”. Lãnh đạo Tập đoàn Dệt may VN đưa ra một bức tranh khái quát về ngành dệt may khiến các cơ sở đào tạo không khỏi băn khoăn: “Chất lượng sản phẩm không đồng đều, năng suất lao động thấp, giá thành cao, mẫu mã đơn giản, năng lực xúc tiến bán hàng yếu, chưa đảm bảo giao hàng đúng thời hạn, chưa có thương hiệu...”. Và họ đã chỉ ra tất cả vấn đề trên chỉ có thể được khắc phục khi có nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu. Ngành giấy cũng chịu một số phận tương tự. Theo đánh giá của Tổng công ty Giấy VN, trình độ lao động thấp đã ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả, năng suất lao động của hầu hết công ty. Theo một chuyên gia, nếu so với ngành giấy thế giới, hàm lượng chất xám và năng suất lao động, ngành giấy VN còn đang ở mức rất thấp. Năm 2004, năng suất bình quân của toàn ngành chỉ đạt 20 tấn/năm, trong khi năng suất lao động tại một cơ sở hiện đại nhất lại đạt đến 140 tấn/năm. Thế nhưng, điểm lại hoạt động đào tạo trong nước, tổng công ty chỉ mới thấy có Trường ĐH Bách khoa Hà Nội có đào tạo những ngành liên quan. Từ năm 2003 có thêm Trường ĐH Nông lâm TP.HCM tổ chức đào tạo kỹ sư công nghệ giấy và bột giấy. Riêng ngành giấy có duy nhất một cơ sở đào tạo công nhân kỹ thuật là Trường CĐ nghề Công nghệ giấy và cơ điện. Sinh viên được đào tạo từ ba trường này trở thành nguồn tuyển dụng then chốt cho cả ngành giấy VN (?!). Trong khi đó, nhu cầu tiêu dùng giấy liên tục tăng, đòi hỏi cần rất nhiều nhân lực được đào tạo chuyên sâu.

Bà Chu Thị Tuyết Hạnh kiến nghị: “Nên chăng Nhà nước cần tập trung giải quyết thực trạng này trên cơ sở đào tạo theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp. Chính phủ phải lắng nghe nhu cầu của các doanh nghiệp, tổng hợp yêu cầu của họ rồi trên cơ sở đó định ra các chỉ tiêu và chương trình đào tạo, chứ không nên đào tạo đại trà như hiện nay vừa kém hiệu quả vừa thiếu thực tế”.

TS Nguyễn Tiến Dũng, tổng cục trưởng Tổng cục Dạy nghề, cho biết qua khảo sát gần 1.000 doanh nghiệp, kết quả cho thấy có đến 36,6% số lao động phải qua đào tạo hoặc đào tạo lại sau khi tuyển dụng.


(Còn tiếp)

Nguồn: Theo TTO

Việc Làm VIP ( $1000+)

Công ty Cổ phần Gamuda Land (HCMC)
Công ty Cổ phần Gamuda Land (HCMC)

Lương : Cạnh Tranh

Hồ Chí Minh

Công ty TNHH Thiên Thủy Mộc
Công ty TNHH Thiên Thủy Mộc

Lương : 20 Tr - 40 Tr VND

Hồ Chí Minh

Vietnam Concentrix Services Company Limited
Vietnam Concentrix Services Company Limited

Lương : 18 Tr - 38 Tr VND

Hồ Chí Minh

Công ty Cổ Phần TEECOM
Công ty Cổ Phần TEECOM

Lương : Lên đến 2,000 USD

Hồ Chí Minh

Công ty CP XHOME Việt Nam
Công ty CP XHOME Việt Nam

Lương : 25 Tr - 35 Tr VND

Hà Nội

Soctrip
Soctrip

Lương : Cạnh Tranh

Hồ Chí Minh

CÔNG TY CỔ PHẦN GONSA
CÔNG TY CỔ PHẦN GONSA

Lương : Cạnh Tranh

Hồ Chí Minh

CÔNG TY CỔ PHẦN WINBIO
CÔNG TY CỔ PHẦN WINBIO

Lương : 15 Tr - 25 Tr VND

Hà Nội

Công ty CP XHOME Việt Nam
Công ty CP XHOME Việt Nam

Lương : 13 Tr - 25 Tr VND

Hà Nội

Like A Dream
Like A Dream

Lương : 15 Tr - 25 Tr VND

Hồ Chí Minh

CareerViet
CareerViet

Lương : Cạnh Tranh

Hà Nội

CareerViet
CareerViet

Lương : Cạnh Tranh

Hồ Chí Minh

Vietnam Concentrix Services Company Limited
Vietnam Concentrix Services Company Limited

Lương : 20 Tr - 25 Tr VND

Hồ Chí Minh

Headhunter HRchannels Group
Headhunter HRchannels Group

Lương : 1,200 - 1,200 USD

Hà Nam | Hà Nội

Tập Đoàn Kim Tín
Tập Đoàn Kim Tín

Lương : 15 Tr - 25 Tr VND

Long An | Hồ Chí Minh

IDM - International Digital Media
IDM - International Digital Media

Lương : Cạnh Tranh

Hồ Chí Minh

Công ty CP IIG Việt Nam
Công ty CP IIG Việt Nam

Lương : Lên đến 35 Tr VND

Hà Nội

Tập Đoàn Kim Tín
Tập Đoàn Kim Tín

Lương : 15 Tr - 25 Tr VND

Bình Phước

Công ty CP IIG Việt Nam
Công ty CP IIG Việt Nam

Lương : Lên đến 30 Tr VND

Hà Nội

Tập Đoàn An Phát Holdings
Tập Đoàn An Phát Holdings

Lương : 15 Tr - 25 Tr VND

Hải Dương

CÔNG TY TNHH MEDRING VIỆT NAM INTERNATIONAL
CÔNG TY TNHH MEDRING VIỆT NAM INTERNATIONAL

Lương : 10 Tr - 30 Tr VND

Hồ Chí Minh

Công Ty Cổ Phần Đầu Tư K&G Việt Nam
Công Ty Cổ Phần Đầu Tư K&G Việt Nam

Lương : 15 Tr - 25 Tr VND

KV Bắc Trung Bộ

Công ty cổ phần Tập đoàn Danko
Công ty cổ phần Tập đoàn Danko

Lương : 20 Tr - 25 Tr VND

Hà Nội

Coherent Vietnam
Coherent Vietnam

Lương : Cạnh Tranh

Đồng Nai

Tập Đoàn Kim Tín
Tập Đoàn Kim Tín

Lương : 1,200 - 1,500 USD

Bình Phước

CÔNG TY TNHH TRANSCOSMOS VIỆT NAM
CÔNG TY TNHH TRANSCOSMOS VIỆT NAM

Lương : Lên đến 25 Tr VND

Hồ Chí Minh

CÔNG TY TNHH MEDRING VIỆT NAM INTERNATIONAL
CÔNG TY TNHH MEDRING VIỆT NAM INTERNATIONAL

Lương : Cạnh Tranh

Hồ Chí Minh

Công ty CP XHOME Việt Nam
Công ty CP XHOME Việt Nam

Lương : 18 Tr - 35 Tr VND

Hà Nội

Soctrip
Soctrip

Lương : Cạnh Tranh

Hồ Chí Minh

Công ty CP XHOME Việt Nam
Công ty CP XHOME Việt Nam

Lương : 30 Tr - 45 Tr VND

Hà Nội

Công ty CP XHOME Việt Nam
Công ty CP XHOME Việt Nam

Lương : 25 Tr - 35 Tr VND

Hà Nội

Bài viết cùng chuyên mục ""

Hàng nghìn chỉ tiêu xét tuyển NV2
Ngày 8/8, Bộ GD-ĐT sẽ họp xác định điểm sàn cho các khối thi ĐH, CĐ 2009. Tuy nhiên, sau khi công bố điểm thi, nhiều trường ĐH đã đưa ra dự kiến tuyển nhiều nguyện vọng 2 (NV2)
Tuyển sinh ĐH: Điểm sàn khối A sẽ thấp hơn 13?
Dù mới có trên 30 trường ĐH công bố điểm thi nhưng phổ điểm các trường thống kê cho thấy: điểm thi ĐH năm nay không cao, thậm chí thấp bất thường.
Gần 40 trường công bố điểm thi
Ngày 26/7, ĐH Kinh tế Quốc dân, Sài Gòn, Kiến trúc TP HCM, Học viện Tài chính... công bố điểm thi, nâng số trường có điểm lên gần 40. Hiện, có một thủ khoa đạt điểm 30.
TP.HCM: tuyên dương 165 học sinh giỏi
Sáng 22-7, tại Nhà hát TP.HCM, Sở GD-ĐT TP.HCM đã tổ chức lễ tuyên dương, khen thưởng 165 học sinh giỏi năm học 2008-2009.
Bỏ tiền thật, mua giấy giả?
Chuyện bắt đầu từ huyện Ea Kar (tỉnh Đắc Lắc) với một học sinh tên N.T.V.. Mặc dù điểm thi tốt nghiệp chỉ có 26,5 điểm nhưng N.T.V. vẫn khăn gói xuống TP.HCM dự thi vào Trường CĐ Công nghệ thông tin TP.HCM.
ĐH Ngoại thương Hà Nội có 150 điểm 10 Toán
Trong khi ở môn Toán khối A của ĐH Ngoại thương chỉ có gần 20 bài đạt điểm 10 thì ở khối D con số này lên tới hơn 130 bài. Còn môn Văn không có bài thi nào đạt điểm tuyệt đối.
Xem thêm

Quan tâm

Thông báo việc làm - Hoàn toàn miễn phí và dễ dàng

TẠO NGAY
Feedback